Biodiversiteit is cruciaal voor het leven op aarde. Veel maatschappelijke processen zijn bovendien direct afhankelijk van diversiteit in ecosystemen. Onze voedselproductie is bijvoorbeeld in grote mate afhankelijk van bestuivende insecten en gezonde bodems, maar het huidige voedselsysteem heeft tegelijkertijd een negatieve impact op biodiversiteit door onder andere intensieve landbouw en het gebruik van pesticiden.
Veel van deze drivers van biodiversiteitsverlies zijn daarmee ook drivers van klimaatverandering. Klimaatverandering heeft bovendien directe invloed op de diversiteit van ecosystemen en soorten, en op hun beurt spelen ecosystemen een grote rol in bijvoorbeeld de koolstofcyclus, wat weer effect heeft op het klimaat. Klimaat en biodiversiteit zijn dus onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ondanks groeiende aandacht voor deze wederzijdse afhankelijkheid, worden ze nog regelmatig als losse onderwerpen behandeld, zowel in de wetenschap als in de wereld van beleid. Terwijl het vraagt om een holistische aanpak waarbij maatregelen ten aanzien van klimaat en biodiversiteit in sterke samenhang worden bekeken.
Een integrale benadering: vanuit onderzoek en praktijk
Deze noodzaak is in lijn met de recente ambitie van het NWO om het Nederlandse onderzoeksveld rondom biodiversiteit beter te integreren en ook de relatie met klimaatverandering hierin expliciet te maken. Het KIN zal hieraan een bijdrage leveren door juist te starten bij de maatschappelijke vraag: waar zijn praktijkmensen bezig op dat complexe snijvlak tussen biodiversiteitsherstel en klimaatverandering, en daarmee ook samenhangende maatschappelijke opgaven als voedsel, wonen en recreatie? Hoe werken zij vanuit een alternatieve, natuur-inclusieve logica, en tegen welke transitieproblematiek lopen ze daarbij aan?
Het KIN ontwikkelt op dit moment een programma waarin we uitgaan van de noodzaak van zo’n integrale benadering, en met oog voor de complexiteit waarmee mensen in de transitiepraktijk te maken krijgen. Hierbij zoeken we naar een concreet gebied of regio waar we deze complexiteit en de verschillende actoren die aan biodiversiteitsherstel werken, tastbaar kunnen maken en kunnen vatten. Het doel is om verschillende belanghebbenden uit de praktijk, beleid en wetenschap bijeen te brengen en samen een transitieagenda te laten vormen. Zo zetten we verschillende vormen van kennis in op problemen en vragen die echt van ‘onderaf’ geformuleerd worden, om zo transities ten behoeve van biodiversiteitsherstel én klimaatverandering te versnellen.
